The Definite Article: Forms and Use
Nominative, Accusative, Dative
In unit 4 we learned that some nouns and related words change form according to their role in the sentence. We also explained the use of the grammatical terms nominative, accusative and dative (the three cases) to refer to the various forms. We taught the forms of the personal pronouns and of people’s names in all cases (see 4.5 נאָך פּרטים).
In this lesson our focus is on the definite article. The articles that you learned in unit 1 – דער, די, דאָס – are nominative. The following table shows the forms of the definite article in all cases.
|
|
Masculine
Singular |
Feminine
Singular |
Neutral
Singular |
|
All Genders
Plural |
| Nominative |
דער |
די |
דאָס |
די |
| Accusative |
דעם |
די |
דאָס |
| Dative |
דעם |
דער |
דעם |
The following table contains example sentences with the singular definite article:
|
|
Masculine |
Feminine |
Neutral |
| Nominative |
דער וועווריק לויפֿט.
The squirrel is running.
|
די שוועסטער וויל שלאָפֿן.
The sister wants to sleep.
|
וווּ איז דאָס היטל?
Where is the hat?
|
| Accusative |
איך זע דעם וועווריק.
I see the squirrel.
|
איך האָב ליב די שוועסטער!
I love my [literally: the] sister!
|
איך זוך דאָס היטל.
I’m looking for the hat.
|
| Dative |
איך גיב דעם וועווריק אַן עפּל.
I’m giving the squirrel an apple.
|
איך לייען דער שוועסטער
אַ מעשׂה.
I’m reading my [literally: the] sister a story.
|
איך קען נישט אַרויסגיין אָן דעם היטל!
I can’t go out without the hat!
|
Note:
- The plural definite article is always די, regardless of gender or case. For example:
-
די מאַלפּעס נעמען די רוקזעק און קלעטערן אױף די בײמער.
The monkeys take the backpacks and climb on the trees.
-
איך טראָג די חבֿרים שלח־מנות.
I’m bringing shalekh-mones to my [literally: the] friends.
The forms of the definite article and the personal pronoun are somewhat similar:
Definite Article
Personal Pronoun
|
|
|
Masculine
Singular |
Feminine
Singular |
Neutral
Singular |
| Nominative |
דער
ער
|
די
זי
|
דאָס
עס
|
| Accusative |
דעם
אים
|
די
זי
|
דאָס
עס
|
| Dative |
דעם
אים
|
דער
איר
|
דעם
אים
|
Contractions: Preposition + דעם
When a preposition is followed by the article דעם (masculine dative and neutral dative), the preposition and article usually contract. For prepositions that we have already learned, the contractions with דעם are in the following table.
| Proposition + דעם |
Contraction |
Instead of דעם... |
| אויף דעם |
אויפֿן |
–ן |
| אונטער דעם |
אונטערן |
| מיט דעם |
מיטן |
| פֿאַר דעם |
פֿאַרן |
| בײַ דעם |
בײַם |
–ם |
| צו דעם |
צום |
| אין דעם |
אינעם |
–עם |
| פֿון דעם |
פֿונעם |
| לעבן דעם |
לעבן |
דעם merges completely
with the preposition. |
| װעגן דעם |
װעגן |
The contraction אָן + דעם ← אָנעם is sometimes used but is much less frequent than the contractions in the table.
Note:
- The articles דער (feminine dative) and די (plural) do not contract with a preposition.
- The full form is used (preposition + דעם) when the article is accented. See below: The Accented Definite Article.
The Accented Definite Article:
the Demonstrative Pronoun
-
קוק אױף
דעם
שטערן. ער איז אַזױ גרױס!
Look at that star. It’s so big!
-
פֿון די צװײ פּיצעס נעם איך
די
מיט די ציבעלעס װײַל איך האָב נישט ליב קײן פֿעפֿערס.
Of the two pizzas I’m taking the one with onions because I don’t like peppers.
-
דער
שירעם איז נישט גוט. גיב מיר בעסער דײַן שירעם.
This umbrella isn’t good. Give me your umbrella instead.
When the definite article is accented, it serves the function of a demonstrative determiner or pronoun. It can be emphasized with the word אָט, for example:
- קוק אױף אָט דעם שטערן. ער איז אַזױ גרױס!
When the article דעם is accented, it cannot contract with the preposition, for example:
-
— דו קוקסט אױפֿן בילד?
— יאָ, איך קוק אױפֿן בילד פֿון מאָבין.
— נײן, נישט אױף
דעם
בילד. אױפֿן בילד פֿון נעמין!
– Are you looking at the picture?
– Yes, I’m looking at the picture of Moby.
– No, not that picture. The picture of Nomi!
אין and פֿון + Noun Indicating Place
-
איך גיי אַרײַן אין שטוב.
I’m going into the house.
-
מאָבי שפּרינגט אַרײַן אין װאַסער.
Moby is jumping into the water.
-
די חבֿרים קומען אַרױס פֿון װאַלד.
The friends are coming out of the wood.
-
גיב אַ קוק! די מאַלפּע שפּרינגט אַראָפּ פֿון בױם!
Look! The monkey is jumping down from the tree!
-
װי איז אין דרױסן? איך װעל אַרױסקוקן פֿון פֿענצטער.
What’s it like outside? I’ll look out of the window.
After the prepositions אין and פֿון, and before a singular noun, the definite article (דעם or דער) often does not appear. This happens when a specific place is being referred to.
Note:
- The indefinite articles אַ and קײן must appear in connection with a non-specific place, for example:
-
אַ מאַלפּע קען אַראָפּשפּרינגען פֿון אַ בױם.
A monkey can jump down from a tree (it could be any tree).
-
איך װיל עסן אין אַ פּאַרק, אָבער מײַן חבֿר װיל נישט עסן אין קײן פּאַרק – ער האָט בעסער ליב צו עסן אינעװײניק.
I want to eat in a park (it could be any park), but my friend doesn’t want to eat in a park – he prefers to eat inside.
In the following two examples, the first is about a specific place (Moby’s bed) and the second about a non-specific place (it could be any bed):
-
מאָבי שלאָפֿט נישט אין בעט.
Moby isn’t sleeping in his bed.
-
אַ ראָבאָט שלאָפֿט נישט אין קײן בעט.
A robot doesn’t sleep in a bed.
- When the article is a demonstrative determiner, it must be present:
- When the definite article is plural, it must be present:
(The sentence די מאַלפּעס שפּרינגען אַראָפּ פֿון בײמער has a different meaning: it does not refer to specific trees.)
(צו) + Infinitive
-
לאָמיר געבן דער מאַלפּע עפּעס צו עסן.
Let’s give the monkey something to eat.
-
מאָבי האָט שױן אַ קאָסטיום צו טראָגן פּורים. און שלח־מנות האָט ער צו געבן די חבֿרים.
Moby already has a costume to wear on Purim. And he has shalakh-mones to give his friends.
-
יאַנקל איז גרײט צו גײן אין פּאַרק.
Yankl is ready to go to the park.
-
ס׳איז גוט צו טאָן די הײמאַרבעט מיט אַ חבֿר.
It’s good to do homework with a friend.
An infinitive that complements a noun or adjective comes with the particle צו.
An infinitive after a question word also comes with צו, for example:
-
זאָג מיר װען צו קומען אין פּאַרק.
Tell me when to come to the park.
-
דו װײסט װאָס צו טאָן?
Do you know what to do?
-
פֿרעג אים װי צו מאַכן סושי!
Ask him how to make sushi!
After some verbs (as we saw with ליב האָבן in 3.4) the infinitive comes with צו, for example:
-
מאַלפּעס האָבן ליב צו עסן באַנאַנעס.
Monkeys like to eat bananas.
-
איך װעל דיר געבן צו פֿאַרשטײן װאָס מיר דאַרפֿן טאָן.
I will explain to you (literally: give you to understand) what we need to do.
After other verbs, the infinitive comes without צו. In this category we have already learned the modal verbs קענען, װעלן (װיל), דאַרפֿן, מוזן, the helping verb for the future tense װעל, and several verbs of movement, for example גײן, קומען, לױפֿן, שפּרינגען, פֿליִען. For example:
-
איך דאַרף ברענגען מײַן רוקזאַק.
I need to bring my backpack.
-
דו װעסט טראָגן דאָס קלײדל?
Will you wear the dress?
-
לאָמיר גײן שװימען!
Let’s go swimming!
-
קומט שוין עסן!
It’s time to come eat!
-
איך לױף טאָן די הײמאַרבעט!
I’m running to do my homework!
צו + Infinitive with a Converb
In 4.1 נאָך פּרטים we mentioned the position of צו when the verb has a converb: the particle צו comes between the converb and the infinitive, and all three are written as one word. For example:
-
ביסט גרײט אַרױסצוגײן אין דרױסן?
Are you ready to go outside?
-
די מאַלפּע האָט ליב אַרױפֿצוקלעטערן אױפֿן בױם.
The monkey likes to climb up the tree.
-
ער וועט מיר געבן ברױט צו עסן און אַ קלײד אָנצוטאָן.
He will give me bread to eat and a garment to wear.
(צו) + Infinitive: Summary
There follows a summary of the cases we have learned when the infinitive comes with and without צו. Expanded versions of the summary in 5.5 נאָך פּרטים and 6.5 נאָך פּרטים include new verbs from units 5 and 6.
| (צו) + Infinitive |
For example... |
| Noun |
+ צו |
+ Infinitive |
װאַסער צו טרינקען |
| Adjective |
גרײט צו גײן |
| Question word |
װען צו קומען |
|
Many verbs, including:
ליב האָבן, געבן
|
געבן צו פֿאַרשטײן |
|
Modal verbs/helping verbs:
קענען, װעלן (װיל), דאַרפֿן, מוזן
װעל (future tense)
|
|
+ Infintive |
קענען שװימען |
|
Verbs of motion:
גײן, קומען, לױפֿן, שפּרינגען, פֿליִען
|
קומען עסן |
