די הלװאַי־שװעסטערקינדער

1

די מומע בײלע האָט אונדז אַ נאָמען געגעבן „די הלװאַי־שװעסטערקינדער“.

– װען זײ רעדן, – זאָגט זי, – איז נאָר „הלװאַי…“, און „הלװאַי…“ און „הלװאַי…“

דאָס מײנט זי מיך, זײַנװל, מיט מײַן שװעסטערקינד אײדל. די מומע בײלע, אײדלס מאַמע, איז מײַן מאַמעס שװעסטער, זײַנען דאָך איך מיט אײדלען שװעסטערקינדער. אײדל װױנט אָבער אין ישׂראל, אין תּל־אַבֿיבֿ, און איך װױן אין װיניפּעג, קאַנאַדע.

איך מיט אײדלען זײַנען נאָר אײן מאָל געװען צוזאַמען, אין לאָנדאָן, אױף דער חתונה פֿונעם פֿעטער סענדער (דעם ייִנגערן ברודער פֿון אונדזערע מאַמעס). מיר זײַנען בײדע געװען זעקס יאָר אַלט, און אױף דער חתונה האָבן מיר אַלץ געטאָן צוזאַמען. מיר זײַנען געװען טרױעריק װען מיר האָבן געמוזט אַהײמפֿאָרן, האָבן אונדזערע מאַמעס געזאָגט:

– איר קענט דאָך װײַטער רעדן, אַפֿילו װען איר זײַט אין װיניפּעג און תּל־אַבֿיבֿ!

אין אָנהײב האָבן די מאַמעס אונדז געהאָלפֿן – אַלע זונטיק נײַן אַ זײגער אין דער פֿרי אין װיניפּעג (פֿינף נאָך מיטאָג אין תּל־אַבֿיבֿ) האָבן מיר גערעדט. מיר זײַנען טאַקע געװאָרן גוטע חבֿרים, כאָטש מיר זײַנען נישט געװען צוזאַמען אין אײן צימער זינט דעם פֿעטער סענדערס חתונה. איצט זײַנען מיר שױן בײדע עלף יאָר אַלט, און מיר רעדן נאָך אַלץ אַלע זונטיק. מיר רעדן װעגן דער שול, װעגן די חבֿרים און דער משפּחה, און אַ סך װעגן ספּאָרט. אָבער מער װי אַלץ חלומען מיר װעגן פֿאָרן: אײדל – קײן װיניפּעג, און איך – קײן תּל־אַבֿיבֿ. די מומע איז טאַקע גערעכט אַז װען מיר רעדן, איז דאָס געװײנטלעך מיט אַ סך „הלװאַיען“. אָט אַזאַ שמועס הערט מען בײַ אונדז:

אַלע יאָר דערצײל איך אײדלען װעגן די גרױסע שנײען אין װיניפּעג, װיל זי קומען צו מיר בױען אַ שנײמענטש און װאַרפֿן שנײפּילקעס. און אַלע יאָר דערצײלט זי מיר װעגן די טעג װען זי דאַרף נישט גײן אין שול און זי קען זײַן אַ גאַנצן טאָג בײַם ים, װיל איך פֿאָרן צו איר בױען זאַמדהײַזער און באָדן זיך אין ים. הלװאַי, הלװאַי!

2

הײַנט איז די מאַמע צוגעקומען צו מיר מיט אַ גרױסן שמײכל.

– זײַנװעלע, – האָט זי געזאָגט, – מיר פֿאָרן קײן ישׂראל!

כ׳האָב געמײנט אַז איך הער נישט ריכטיק.

– קײן ישׂראל? – האָב איך געפֿרעגט.

– יאָ, יאָ, – האָט די מאַמע געזאָגט, – קײן ישׂראל, אױף אײדלס בת־מיצװה.

– הוראַ! – האָב איך זיך צעזונגען, – הוראַ! איך װעל זען דעם גרױסן ים! איך װעל זיך קענען באָדן! איך װעל זען אײדלען!!

כ׳האָב שױן אַרױסגענומען די שװימהױזן און די זומערקלײדער. איך בין גרײט צו פֿאָרן קײן ישׂראל!

3

שױן צװײ טעג זײַנען מיר בײַ אײדלען אין תּל־אַבֿיבֿ.

דער ערשטער טאָג איז געװען אַזאַ שײנער! אַ גאַנצן טאָג בין איך געװען בײַם ים מיט אײדלען.

קודם האָב איך געקוקט און געקוקט װי דער הימל ליגט אױפֿן ים, בלױ אױף בלױ. דער ים איז אַזױ גרױס, און דער הימל – נאָך גרעסער! אָבער אײדל האָט מיך געשלעפּט פֿאַר אַ האַנט:

– מיר איז הײס, לאָמיר אַרײַן אין װאַסער!

מיר זײַנען צוגעלאָפֿן צום װאַסער, אָבער…

– געװאַלד! – האָב איך געשריִען. – איך קען גוט שװימען, אָבער דער ים איז אַזאַ גרױסער און איך – אַזאַ קלײנער! איך װיל נישט… איך קען נישט אַרײַן אין װאַסער!

– אַ ביסל מיט אַ ביסל, – האָט אײדל געשמײכלט, – הײב אָן מיט אײן פֿוס.

בין איך אַרײַן אין װאַסער מיט אַ פֿוס. דאָס װאַסער איז געװען װאַרעם. בין איך אַרײַן מיטן צװײטן פֿוס.

– אָט אַזױ! – האָט אײדל געזאָגט און געװיזן אױפֿן װאַסער. – זעסט װי די כװאַליעס קומען צו אונדז און גײען אַװעק? זײ זײַנען דאָך קלײנע, דאַרפֿסטו נישט שרײַען געװאַלד.

בין איך געשטאַנען און געקוקט װי די כװאַליעס גײען איבער מײַנע פֿיס. דערנאָך בין איך געשפּרונגען איבער זײ. די כװאַליעס זײַנען מיר זײער געפֿעלן!

אײדל איז װײַטער געגאַנגען אין ים אַרײַן: – גיב אַ קוק װי איך שװים מיט די כװאַליעס!

האָב איך געקוקט װי די כװאַליעס טראָגן זי אַרױף און אַראָפּ. דערנאָך איז זי צוגעשװוּמען צו מיר.

– קום שױן שװימען! – האָט זי געזאָגט, – דער ים איז גרױס, אָבער די כװאַליעס זײַנען קלײנע…

– נו, גוט… – האָב איך געענטפֿערט. כ׳האָב פֿאַרמאַכט די אױגן און בין אַרײַן אין װאַסער מיטן גאַנצן גוף. די כװאַליעס האָבן מיך געטראָגן אַרױף און אַראָפּ. און שוין בין איך געשװוּמען אין ים!

בין איך געשװוּמען מיט אײדלען און מיט די כװאַליעס ביז זי האָט געזאָגט:

– האָסט מיטגעבראַכט דײַן פּלאַזשע־פּילקע?

איך האָב איר געװיזן װוּ די פּילקע ליגט אױפֿן זאַמד. זי איז אַרױסגעלאָפֿן פֿון װאַסער, גענומען די פּילקע, און צוריקגעקומען.

– כאַפּ!

זי האָט מיר צוגעװאָרפֿן די פּילקע. מיר האָבן לאַנג געשפּילט צװישן די כװאַליעס. נישטאָ קײן בעסערס װי באָדן זיך אין ים!

װען מיר זײַנען אַרױס פֿון װאַסער האָט אײדלס טאַטע, דער פֿעטער איטשע, געװאַרט אױף אונדז מיט קאַלטע מאַראַנץ־געטראַנקען.

– אַ דאַנק! – האָב איך געזאָגט, – דאָס הײסט געשמאַק!

– איר זײַט הונגעריק? – האָט דער פֿעטער איטשע געפֿרעגט. – איר װילט גײן עפּעס עסן, אָדער בלײַבן נאָך אױף דער פּלאַזשע?

– בלײַבן! – האָבן מיר געענטפֿערט בײדע מיט אַ מאָל.

– איך האָב דאָך נאָך נישט געמאַכט קײן זאַמדהױז! – האָב איך געזאָגט.

– און איך װיל לערנען זײַנװלען װי צו שפּילן אין פּלאַזשע־טעניס, – האָט אײדל געזאָגט.

– זײער גוט. איך װאַרט אױף אײַך דאָ. – דער פֿעטער האָט זיך אַװעקגעזעצט אונטער אַ זונשירעם מיט אַ בוך.

– קודם, זאַמדהײַזער, – האָב איך געזאָגט אײדלען, – װוּ בױען מיר?

– ערגעץ װוּ דער זאַמד איז נישט צו נאַס און נישט צו טרוקן, – האָט אײדל געענטפֿערט. – קום, איך װעל דיר װײַזן אַ גוט אָרט.

מיר האָבן אָנגעהױבן בױען. אײדלס הױז איז געװאָרן גרעסער, אָבער מײַנס – נישט.

– אױ־װײ! – האָב איך געזאָגט, – מײַן הױז שטײט נישט: איך בױ און עס פֿאַלט, איך בױ און נאָך אַ מאָל פֿאַלט עס.

– זײַ נישט טרױעריק, – האָט אײדל געזאָגט, – קום העלף מיר. צוזאַמען קענען מיר בױען אַ גרױס, שײן הױז.

האָב איך געקוקט װי אײדל בױט, און דערנאָך האָב איך מיטגעאַרבעט מיט איר ביז…

– שױן! – אײדל האָט זיך אױפֿגעשטעלט און געקוקט אױף אונדזער אַרבעט. – אָט דאָס הײסט אַ זאַמדהױז!

ס׳איז טאַקע געװען שױן אײן מאָל אַ זאַמדהױז: אַ הױכס, אַ גלײַכס, אַפֿילו מיט אַ דאַך, אַ טיר און צװײ פֿענצטער.

מיר האָבן זיך געזעצט לעבן דעם זאַמדהױז, אָבער קײן לאַנגע הפֿסקה האָט אײדל נישט געװאָלט מאַכן.

– לאָמיר שפּילן אין פּלאַזשע־טעניס, – האָט זי געזאָגט, – איך האָב דאָס אַזױ ליב. מיר מוזן הײַנט נאָך שפּילן!

נו, פּלאַזשע־טעניס איז מיר טאַקע אָנגעקומען שװער, אַזױ װי געװײנטלעכער טעניס. די פּילקע איז מיר געפֿלױגן איבערן קאָפּ אָדער אונטער די הענט. אָבער מילא! איך בין געלאָפֿן איבערן זאַמד מיט אײדלען – איז מיר געװען גוט. און נאָך אַ מינוט־צװײ איז מיר די שפּיל טאַקע געװאָרן גרינגער.

– ביז דו פֿאָרסט צוריק קײן װיניפּעג, װעסטו קענען גאַנץ גוט שפּילן אין פּלאַזשע־טעניס, – האָט אײדל געזאָגט. – לאָמיר שפּילן װײַטער, הײב אָן דו מיט דער פּילקע!

װען די מומע בײלע איז געקומען אונדז זאָגן אַז מע מוז שױן גײן עסן, האָב איך זיך געכאַפּט װי הונגעריק איך בין, אָבער איך האָב נישט געװאָלט אַװעק פֿון דער פּלאַזשע. דער טאָג איז געװען אַזױ שײן!

– קום בעסער עסן, זײַנװל, – האָט אײדל געזאָגט. – נאָכן עסן קענען מיר צוריקקומען, זען די פּלאַזשע בײַ נאַכט.

אין אָװנט האָט אײדל טאַקע אַװעקגעשלעפּט די גאַנצע משפּחה צום ים.

– בײַ נאַכט איז דער ים אַזױ שײן, – האָט זי געזאָגט, – און הײַנט איז די לבֿנה אַ גרױסע!

זײַנען מיר אַלע געגאַנגען שפּאַצירן אױף דער פּלאַזשע. איך בין געװאָרן טרױעריק:

– הלװאַי װאָלט איך געקענט װײַזן אײדלען װי די לבֿנה שײַנט אױפֿן שנײ אין װיניפּעג, און אַ גאַנצן טאָג שפּילן מיט איר אין שנײ…

דער טאַטע האָט געקוקט אױף דער מאַמען און זײ האָבן בײדע געשמײכלט. ער האָט אַרױסגענומען אַ פּאַפּירל און געזאָגט:

– אײדל, אָט איז דײַן בת־מיצװה־מתּנה פֿון אונדז, דײַנע פֿעטער־מומע.

אײדל האָט גענומען דאָס פּאַפּירל.

– אַ פֿלי קײן װיניפּעג! – האָט זי געזאָגט פֿרײלעך. – זײַנװל, איך װעל זיך קענען שפּילן מיט דיר אין שנײ!